کدام لباس براي کدام پوست؟

کدام لباس براي کدام پوست؟

فرض کنيد امشب براي ميهماني دعوت شده‌ايد. چه لباسي مي‌پوشيد؟ البته منظور ما مدل آن نيست بلکه جنس آن است. تا به حال به اين موضوع فکر کرده‌ايد که چه جنسي از لباسي که مي‌پوشيد، براي سلامت پوست شما مناسب‌تر است؟ اگر به حساسيت‌هاي پوستي دچار شده‌ايد، حتما توجه کرده‌ايد که حتي برخي از لباس‌هايي با جنس خوب و مرغوب به علت نوع رنگ يا بافت يا اندازه و موادي که در آن به کار رفته است، براي شما حساسيت‌زاست.

لباس ما ممکن است از علل اصلي درماتيت يا التهاب‌هاي ناشي از شغل خاصي باشد. منشا درماتيت ممکن است خود پارچه يا مواد افزودني به آن باشد. گاهي جنس لباس و ماده افزودني هيچ دخالتي در بروز حساسيت ندارند بلکه اين اندازه لباس است که اگر تنگ و چسبان باشد، با بستن راه ترشح غدد عرق و چربي موجب بروز حساسيت و ايجاد عرق سوز به ويژه در فصل گرما مي‌شود.
طبيعي يا مصنوعي؟
الياف پارچه، مصنوعي، طبيعي يا ترکيبي از هر دو است. الياف طبيعي مانند ابريشم و پشم از پروتئين ساخته شده‌اند و اليافي مانند کتان از سلولز گياهان تهيه مي‌شوند. پليمرهاي مصنوعي شامل نايلون، پلي‌استر، فايبرگلاس و چرم است. همه انواع الياف‌هاي طبيعي و مصنوعي موجب بروز درماتيت تماسي حساسيتي يا تحريکي مي‌شوند اما نوع آلرژيک به ندرت ديده مي‌شود. براي مثال برخي از افراد مبتلا به درماتيت آتوپيک ممکن است به الياف پشمي‌ حساس باشند در حالي‌که حالت آلرژيک و افزايش حساسيت وجود ندارد.
واکنش‌هاي آلرژيک يا تحريکي ممکن است به علت استفاده از لباس‌هايي از جنس چرم، رزين‌هاي فرمالدئيد، مواد افزودني شيميايي، رنگ‌هاي گوناگون، چسب‌ها و عوامل تيره کننده که در روند ساختن لباس وجود دارد، مشاهده شود.
الياف الاستيک که در لباس‌هاي زير يا در قسمت مچ بند آستين پيراهن به ويژه انواع زنانه وجود دارد و همچنين نوارهاي الاستيک موجود در کش شلوار و لباس‌هاي زير ممکن است موجب بروز درماتيت تماسي تحريکي شود و اگر در مناطق عرق کننده بدن باشد با اصطکاک و جلوگيري از تعريق، وضعيت را بدتر مي‌کند. يکي ديگر از انواع پوشش‌هايي که امروزه به آن توجه بيشتري مي‌شود، دستکش است به خصوص انواع لاتکس. اين نوع دستکش‌ها به علت اينکه از جنس نايلون است با بستن منافذ غدد دست‌ها موجب بروز حساسيت تحريکي پوست و در مواردي هم حساسيت به مواد شيميايي محافظت کننده از دستکش و موادي که در روند ساخته شدن آن به کار مي‌رود، مي‌شود مانند پودر تالک، مواد افزودني چرمي، آنتي‌اکسيدان و مواد نگه دارنده يا حتي پروتئين خود لاتکس.
رزين‌هاي فرمالدئيد که در صنايع پارچه بافي براي ضدچروک کردن پارچه‌هاي کتان يا کتان و پلي‌استر به کار مي‌رود، ممکن است موجب بروز حساسيت پوستي شود که علت حساسيت به علت وجود رزين است نه به علت فرمالدئيد.
حساسيت به رنگ‌ها
رنگ‌هايي که به مواد ساخته شده مي‌زنند به مراتب بيشتر از خود مواد موجود در پارچه موجب بروز حساسيت و تحريک پوست مي‌شود. رنگي که بيش از همه موجب بروز درماتيت مي‌شود از گروه رنگ‌هاي پودري نوع آزو يعني رنگ‌هاي آبي و آنتروکينون است. يک علت مهم اين موضوع اين است که رنگ‌ها با پيوند گسستني به الياف و مواد موجود در پارچه مي‌چسبند و به راحتي با کشيده شدن روي پوست از سطح پارچه کنده مي‌شوند و به سطح پوست مي‌چسبند.در الياف برخي از لباس‌هاي بانوان از نوعي رنگ آبي به نام آبي پلي‌استر 100 درصد و آبي استات 100 درصد استفاده مي‌شود که انواع مشکي، سبز و بنفش آن هم وجود دارد. در لباس‌هاي آقايان از رنگ‌هاي سفيد، خاکستري و بژ استفاده مي‌شود که کمتر موجب بروز حساسيت مي‌شود.رنگ‌هاي موجود در لباس‌هاي بانوان موجب بروز اگزما مي‌شود که در موارد زيادي مزمن مي‌شود. بسياري از پژوهشگران، حساسيت پوست را به لباس‌هاي ضد آتش و حرارت گزارش کرده‌اند که علت اين موضوع، ماده‌اي‌ است به نام تريس و در برخي موارد از اگزماي مزمن که به سختي هم درمان مي‌شود، حساسيت به رنگ قرمز پايه موجود در لباس‌هاي ضدآتش گزارش شده است. يکي از موارد شايع مشکلات پوستي به علت مواد موجود در لباس، حساسيت به نيکل است. نيکل بيشتر به شکل دکمه در لباس‌هاي اسپرت مانند شلوار و بلوزهاي جين وجود دارد. پيش از ساخته شدن لباس‌هاي جين در اواخر دهه 1960 ميلادي، حساسيت به نيکل بيشتر در ناحيه بستن کمربند مشاهده مي‌شد. مواد شيميايي ديگر که موجب بروز حساسيت پوستي مي‌شوند شامل موادي است که در صنايع توليد کفش و کمربندهاي چرمي‌ به کار مي‌روند، مانند رنگ‌ها، کروميوم و فرمالدئيد و فرآورده‌هاي چسب که در اين صنايع استفاده مي‌شود.
پوست و لباس کار
در بسياري از موارد جنس لباس موجب بروز عارضه خاصي نمي‌شود بلکه به علت اشتغال به کاري خاص مواد شيميايي به لباس مي‌چسبند که يا شسته و برطرف نمي‌شوند يا به علت سهل انگاري در شستشوي لباس موجب مي‌شوند که فرد در معرض ابتلا به حساسيت پوستي قرار گيرد. اين موضوع در بسياري از موارد حتي اثر شديدتري در مقايسه با اثر ايجاد حساسيت خود لباس دارد چون در صورت برخورد مواد آلوده لباس به پوست و کشيده شدن و اصطکاک آن موجب بروز فوليکوليت يا عفونت ريشه مو مي‌شود. اين مشکل به ويژه در مکانيکي‌ها، کارگران ساختمان سازي و آسفالت کاران و کارگران صنايع پتروشيمي ‌و نفت مشاهده مي‌شود. استفاده از لباس‌هايي که آغشته به حلال‌هاي قوي‌اند، ممکن است به احتمال بسيار زياد به سوختگي شديد پوست منجر شوند. نوعي روغن به نام اوروشيول که در گياهان بلوط و گزنه سمي ‌وجود دارد، بقايايي از خود در لباس‌ها و کفش افراد برجا مي‌گذارد که در صورتي که شسته يا پاک نشود، موجب بروز درماتيت آلرژيک تماسي مي‌شود. در برخي از لباس‌ها ذرات ريز فلزي مانند تري اکسيدهاي آنتيموني و آرسنيک وجود دارد که واکنش‌هاي تحريکي شديد پوستي ايجاد مي‌کند و اگر با تعريق شديد همراه باشد، موجب بروز ضايعات خارش دار و ملتهب و قرمز رنگ در منطقه اصطکاک پوستي مي‌شود