بيماري خاموش قرن اخير
پوكي استخوان يا استئوپوروز حالتي است كه درآن استخوان شكننده شده و احتمال شكستگي با ضربات كوچك افزايش مييابد. پوكي استخوان از گرفتاريهاي شايع در جوامع بشري است كه بعد از سن 35 سالگي روند آن در انسان آغاز ميشود. پوكي استخوان بيماري خاموش قرن اخير است كه به علت افزايش طول عمر افراد شيوع بيشتري پيدا كرده است. در اين بيماري ماده استخواني به تدريج از بين ميرود و سبب كاهش تراكم استخوان ميشود و آن را مستعد شكستگي ميكند. در افراد مبتلا به اين بيماري شكستگي استخوان ميتواند در اثر آسيبي جزيي ايجاد شود. حدود نيمي از زنان مسنتر از 45 سال و 90 درصد زنان مسنتر از 75 سال به بيماري پوكي استخوان مبتلا ميشوند. مردان مسن نيز به پوكي استخوان دچار ميشوند كه البته ميزان ابتلاي آنان كمتر از زنان است. به طور تقريبي از هر سه زن يك نفر و از هر دوازده مرد يكي به پوكي استخوان دچار ميشوند.
متاسفانه بايد گفت پوكي استخوان قبل از بروز عوارض آن علامتي ندارد. علائم هنگامي ايجاد ميشود كه شكستگي اتفاق افتاده باشد. بهترين روش براي تشخيص پوكي استخوان، سنجش تراكم استخوان يا دانستيومتري است. خوشبختانه امروزه براي سنجش تراكم استخوان دستگاههاي جديدي ساخته شده كه ميتواند با دقت نسبتا زيادي تراكم استخواني و نسبت آن با استخوان سالم و سن مناسب را اندازهگيري كنند.
گفتني است؛ بهترين روش پيشگيري از پوكي استخوان و عوارض آن، رعايت رژيم غذايي مناسب، فعاليت ورزشي مناسب و دوري از عوامل كمككننده در افزايش پوكي استخوان، مانند استعمال دخانيات و ارزيابيهاي لازم براي تعيين ميزان تراكم استخواني است.
اگر پس از سنجش تراكم استخوان معلوم شد كه مبتلا به پوكي استخوان هستيد با نظر پزشك خود ميتوانيد تحت درمانهاي زير قرار بگيريد. درمانهاي متفاوتي هم اكنون براي پوكي استخوان وجود دارد كه هر كدام با توجه به شرايط بيمار براي وي انجام ميشود، از جمله تجويز تركيبات حاوي كلسيم و ويتامين D، تجويز تركيبات فلورايد و داروهاي كاهنده سرعت پوكي استخوان و... در نهايت در نظر داشته باشيد كه تغذيه مناسب سرشار از كلسيم و پروتئين، فعاليت ودوري از عدم تحرك و انجام ورزشهاي مناسب از زمان كودكي و نوجواني، بهترين و كمخرجترين توشه و روش پيشگيري براي جلوگيري از پوكي استخوان است و خلاصه توصيه طلايي اينكه مصرف روزانه نيم ليتر شير، 50 درصد نياز افراد بالغ به پروتئين و 100 درصد نياز افراد به كلسيم را برآورده ميكند.